طایفه عبدولی

کوهدشت
نقوش صخره ای هومیان
این نقوش در شمال شهرستان کوهدشت واقع شده اند. نقاشیهای مذکور نقش جادوی و سحر آمیزی داشتند ومعمولا افراد این نقوش رابر روی دیواره غارها ایجاد می نمودندو آرزو وآمال خویش راکه همانا شکار بود بر روی دیواره ها نقش می کردند تا شاید در عالم واقع بهتر بتوانندبه آنها دسترسی پیداکنندبعلاوه با ایجاد این نقوش که در زندگی آنها مهم بودبا این عمل امید به فراوانی آنها رادر عالم واقع تسهیل می نمودندنقوش صخره ای میرملاس و هومیان ازجمله آثار بی نظیر درسطح کشور است که نشان از دیرنیکی و باستانی بودن این خطه دارد نقوش دره میرملاس با نقشی لنگرکشتی آغاز می شود پس نقشهایی از میادین شکار گوزن به صورتهای فردی و جمعی است تعداد آنها در دره میرملاس 18 و در هومیان 10 نقش است که عمدتاً به رنگ سیاه اخرایی و زرد رنگ طراحی و اجرا شده اند . در هومیان ( هومیون ) ، نقشی از گوزن و شکارچی اسب سوار با تیر و کمان به صورت زیبا و کاملی وجود داشته که گذشت زمان قسمتی از سوار و اسب شکارچی را خراب کرده است . این آثار مربوط به دوره پارینه سنگی می باشند .


کوهدشت
سرخ دم لکی
این محوطه درقسمت شمالی دشت کوهدشت به فاصله 6 کیلومتر از مرکز شهر ودر دامنة کوه چنگری واقع شده است. آثار موجود در آن نشان میدهد که وضعیت کوه در نحو انتخاب مکان نقش اساسی را ایفا نموده است . بطوریکه حصار مکشوفه بنابر وضعیت کوه ساخته شده و در کنار پرتگاههای کوه عملکرد تدافعی آن را مشخص تر نموده است . این محوطه علاوه برحصار از تختگاه ، شاه نشین و منازل مسکونی تشکیل گردیده که شاه نشین آن مسلط بر همه قسمتهای حصار است . در این محوطه سنگهای حجاری شده با نقش شیر بالدار و درخت زندگی و همچنین قطعات سفالی از نوع سفال لعابدار با نقش کنده زیر لعاب متعلق به قرون 7 و 8 هـ . ق و سفالینه های هزاره اول بدست آمده است . کاوشهای باستانشناسی در این محوطه از سال 1377 آغاز و تاکنون ادامه دارد . اشیاء بدست آمده علاوه بر چند قطعه سنگ با نقش شیر بالدار یک قطعه تابوت سفالی و یک هاون سنگی ، دو کوزه سفالی کوچک و یک سنجاق مفرغی می باشند که در حفریات باستانشناسی بدست آمده اند . در فاصلة 30 کیلومتری این محوطه در دامنه کوه کر شوراب روستائی به اسم سرخ دم لری وجود دارد که در طی سالهای قبل از انقلاب به سرپرستی آقای اشمیت مورد کاوش قرار گرفته است .این محوطه باستانی( احتمالامربوط سده 7الی5 ق.م)است که به شماره 3638 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.


کوهدشت
سرخ دم لری
در شرق شهر کوهدشت محوطه ای باستانی وجود داردکه به واسطه قرمز بودن خاک دامنه کوه به سرخ دم معروف است . این سایت عظیم باستانی که دکتر اشمیت اولین باردر أن حفاری نمود نتایج مهمی را پیش روی محققان گذاشت.کشف معبدی به شیوه وسبک أشوری در این نقطه دلیل برنفوذ وتاثیر هنر أشوری بر منطقه لرستان است .در این عبادتگاه اشیاء نذری که در داخل دیواره معبدکار گذاشته بودند کشف شد ,همچنین أیینه های برنزی (مفرغی),مهره های استوانه ای ومجسمه های کوچکی از مرد و زن مشاهده وکشف شد. عبادتگاهی که در این مقطع زمانی وجود داشته است متعلق به گروههایی بوده که از سراسر استان در این معبد اجتماع کرده و أداب خاص دینی خود را انجام داده اند . اشیا مفرغی سرخ دم لری اینک زینت بخش موزه های ملی وشخصی دنیاست .

کوهدشت
قلعه کوهزاد (وزنیار )
این بنا در شهرستان کوهدشت ودر بخش رومشگان واقع شده است .تمامی قسمتهای برجای مانده بنا از سنگ و ملاط است و قسمت شمالی آن سالم تر از سایر قسمت هاست سبک طاق این قلعه شباهتهایی با قلعه زاخه در همین منطقه دارد . ورودی قلعه به سمت شرق می باشد و در قسمت شمال پنجره ایی به ابعاد 90* 80* 100 تعبیه گردیده است . طول و عرض آن 205* 85/3 متر و بلندی طاق 75/2 سانتیمتر است . طول حصار قلعه 60 متر و عرض آن 24 متر و آثار هشت اتاق به خوبی پیداست . موقعیت قلعه بصورتی است که چشم انداز بسیار زیبایی از درة سیمره و منطقه طرهان و رومشکان را در برمی گیرد . این اثر منسوب به آیین مهر پرستی و مربوط به دوره اشکانی (پارتی) می باشد که به شماره 3760 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کوهدشت
قلعه زاغه (زاخه)
این دژ در شهرستان کوهدشت ودر بخش رومشگان واقع شده و تماماً از سنگ ساخته شده است . سبک و نوع طاق آن با سایر آثار موجود در استان متفاوت است سنگهای بکارگرفته شده در این بنا بصورت حجاری شده و قلوه سنگ می باشد . دمورگان این اثر را از آثار دوره ایلامی می داند اما بنا بیشتر خصوصیات معماری ساسانی را دارد . بیشتر قسمتهای آن در زیر خاک مدفون است . به احتمال زیاد در قسمت جنوبی آن آتشکده ای وجود داشته است

کوهدشت
پل سی پله (کر و دت )
این بنا در منطقه سر طرهان شهرستان کوهدشت بر روی رودخانه سیمره در حد فاصل استان لرستان و ایلام واقع شده است.پل در تنگترین بستر رودخانه سیمره ، در محلی بنام سی پله Sipela واقع شده است این پل در مسیر یکی از راههای باستانی قرار داشته که سبب ارتباط کرمانشاهان ، ایلام و لرستان (سرطرهان ) بوده است.پل یاد شده دارای 4 چشمه طاق بوده که اکنون تنها دو چشمه طاق آن باقی است . پنهای هر پا یه آن 5/6 متر و طول آن 17 متر است .اندازه سنگهایی که در پایه به کار رفته 60×60×100سانتیمتر وبعضی نیز بزرگترند.روی هریک از این سنگها علامت مشخصی کنده شده است. مصالح بنا از کچ وسنگ است.در آثار مورخان دوره اسلامی اشاره ای به این پل نشده است. این پل سترگ از آثار منحصر به فرد دوره ساسانی بوده وبه شماره 4511 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کوهدشت
میل خسرو آباد(خسروآ)صیدصفربگ
این بنا در بخش کونانی شهرستان کوهدشت واقع شده است .میل خسرو آباد یا خسروأ که به نام میل صید صفربگ نیز معروف است . در گورستان قدیمی روستای خسرو آباد واقع شده است. .بلندای این میل حدود 6متر و60 سانتیمتر می باشدقطر پایه آن حدود2متر می باشد نمای ظاهری آن دارای انحنا بوده وبه شکل هرمی 6 وجهی می باشددر ساخت آن از مصالح قلوه سنگ,گچ و....استفاده شده است.این میل یکی از قدیمی ترین و منحصرترین میل های یادبود در لرستان بوده که برای نشان گور بکار برده شده است. براساس شواهد این بنا احتمالا مربوط به دوره زندیه می باشد





این پل روی کشکان رود در جاده خرم آباد ـ کوهدشت و 40 کیلومتری کوهدشت در روستای پاپل، قرار گرفته است. در متون تاریخی از آن به عنوان كژكی یاد شده است.

دره كشكان از دیر باز شاهد حضور و زندگی انسان ها بوده است.

به همین دلیل بیش از چهار پل روی این دره و به فاصله كمتر از 500 متر ساخته شده كه خود گویای اهمیت این گذرگاه تاریخی است.

این پل دارای 12 چشمه بزرگ و یک چشمه کوچک در منتهی الیه غربی پل است.

پایه ستون ها از سنگ تراش خورده و بدنه از لاشه سنگ و ملاط گچ، آهک و ساروج ساخته شده و در منتهی الیه قوس ها از آجر استفاده شده است.

قطر پایه ها بسیار زیاد بوده و در حد فاصل میان پایه ها و قوس چشمه ها، حجره های مسقفی ایجاد شده است. در این پایه ها از مقطع بیضی براي سهولت در عبور آب استفاده شده است.

روی پایه ستون های پل، حفره هایی براي دفع رطوبت تعبیه شده است. روی گذرگاه پل نیز سوراخ هایی به سمت بیرون دیده می شود که رطوبت و آب های ناشی از نزولات جوی را به خارج از پل هدایت می کند.

نکته قابل توجه این است که اكنون آب رودخانه تنها از میان دو چشمه پل عبور می کند و با توجه به طول زیاد پل نمی توان استنباط کرد حتی در زمان ساخت، کل پایه ها در آب قرار داشته و احتمالا پل، گذرگاه عبور از رود و دره کوچک محل عبور رود محسوب می شده است.

امروزه بخش های زیادی از پل تخریب شده که بیشتر شامل فرو ریختن طاق چشمه ها و قوس آنهاست. طول پل 285 متر است که با احتساب دنباله های آن 340 متر می شود.

امروزه از دروازه طاق پل تنها سه دهنه آن تخریب شده و بقیه هنوز سالم است. برخی از پایه های پل با سنگ های بزرگ و حجاری شده ساخته شده و ارتفاع آن از سطح رودخانه 30 متر است.



منبع :

مرجع تخصصی معماری و معماران ایران | معمارفا

پلدختر
مقبره حیات الغیب
این مقابر در کنار رودخانه کشکان و جاده خرم آباد -اندیمشک در بخش معمولان شهرستان پلدختر واقع شده اند. بناهای مذکور در جوار هم و برروی تپه ای مشرف به روستا ی قالبی قرار دارند که یکی بزرگتر (‌حیات الغیب:محمد بن احمدرضی الدین از اعقاب امام موسی کاظم(ع) ) و دیگری کوچکتر ( گنبد الیاس:شهاب الدین الیاس لنبکی از حکمرانان لرکوچک ) است . پلان مقبره حیات الغیب بصورت مستطیل و معماری آن از یک ورودی ( کفش کن ) و مقبره با پلان مربع که گنبدی به سبک نار دو پوسته بر پایه ای مدور کوتاه بر روی آن قرار گرفته است . سطح مقبره 25* 6 × 6و5/4 ×5/4 متر است . در دیوار جنوبی محرابی به بلندای 2×1 متر با گچبری ساده بر حاشیه آن ساخته شده است گنبد مقبره قدیمی تر از دیگر قسمتهاست . بر بالای فضای داخلی مقبره نقاشیهایی با نقش کبوتر وچند گچبری دیگربه شکل گل دیده میشود. این بناها مربوط به دوره قاجاریه و به شماره 1922 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.