دشت کوهدشت :  دشت هموار کوهدشت در غرب لرستان واقع است. مساحت آنرا حدود چهل هزار هکتار ثبت نموده اند. ارتفاع آن از سطح در پائین 1000 تا 1500 متر است.

دشت کوهدشت منطقه ای است خشک و بی آب بطوری که در پهنه آن تقریباً چشمه یا رودخانه ی مهمی وجود ندارد. شغل اهالی آن بیشتر کشاورزی و دامداری است . شهرستان کوهدشت در مرکز این دشت قرار دارد و در فاصله صد کیلومتری غرب شهرستان خرم آباد واقع شده است. منطقه کوهدشت به خاطر واقع شدن بر سر راههای باستانی ایران به نواحی بین النهرین و جنوب ایران از اهمیت و موقعیت ارتباطی ویژه ای برخوردار است.

کوهدشت منطقه ای است باستانی و یکی از مراکز سکونت کاسی ها بوده است. معبد دم سرخ که بوسیله دکتر اشمت کاوش شده است در حدود ده کیلومتری شرق شهرستان کوهدشت قرار دارد. در این پرستشگاه تعداد زیادی از اشیاء برنزی لرستان بویژه میله های معروف به ((نذری)) در آن بدست آمده است. همچنین در دره های کوههای همیان Homyan ،میرملاس و غار دوشه تصاویر و نقاشی های مربوط به دوره پیش از تاریخ بوسیله محققین و باستان شناسان شناسایی و کشف گردیده است.


تمدن و فرهنگ کاسیان:

کاسیان دارای زندگی ساده امّا پر غوغا بوده و نفوذ زیادی در دولتهای مجاور و همزمان خود داشته اند حتی زمانی که از نظر نژادی با بابلیان درآمیختند باز با نام کاسیان نامیده میشدند و در زمان حکومت بر بابل با لباس و فرهنگ مخصوص به خود خدایان کیش کاسیان را پرستش می کردند .هنوز هم ردّ آئین ها و باورهای اعتقادی ساکنین لرستان باستان را علیرغم سرعت تحولات تاریخی میتوان در زندگی مردم لرستان یافت و آن را نماد پیوستگی و اصالت فرهنگ کهن این مرز و بوم دانست.حتی آشوریان با افتخار اسبهای خود را از نژاد کاسی می گزیدند. قابل توضیح است در زندگی کاسی پرورش اسب دارای نقش عمده در حمل ونقل و جنگ و پیکار و سرعت عمل  در انتقالها بود که بعدها برای سواری نیز از آن استفاده شده در هر صورت اهلی ساختن اسبها با نام کاسیان پیوستگی دارد  و به عنوان حیوانی افسانه ای در کنار نقشهای تزئینی ویژه کاسیان دیده میشود.(دیاکنف،1357، صص 165-164 ) بنابراین لرستان نخستین دیاری است که اسب را در آن اهلی،پرورش و معرفی کر ده اند ت کردند و36 نفر از شاهان کاسی حاکم-مفرغ لرستان:

همه دانشمندان و محققان به اتفاق مفرغهای لرستان را به کاسیها نسبت می دهند.نمونه این مفرغها اولین بار در سال 1304 به وسیله مردم روستاها پیدا شد و بعد از آن بررسی محققین در این زمینه دامنه دار و مفرغ لرستان شهرت جهانی یافت. -رمان گیرشمن در کتاب تاریخ ایران از آغاز تا اسلام می نویسد : “به ندرت می توان تمدنی خودجوش مانند هنر برنز لرستان را یافت که بدون هیچ نشانه ای از یک پیوند عمیق باتمدن عصر ماقبل خود شکوفا شده باشد. اگر مجموع این اشیاء متعدد با آن همه تنوع سبک و شکل و با آن غنای نمادین تزئینی را کنار هم قرار دهیم، اولین اندیشه ای که به ذهن متبادر می شود، این است که اشیاء یاد شده متعلق به قومی است جنگجو وسرباز که سوار بر اسب و با ارابه می جنگیده و به ندرت می توان اشیایی خارج از این چهارچوب در لرستان یافت”.(رومان گیرشمن، ، ‌1385، ص90)

و فرمانروای ویژگی دیگر مصنوعات به دست آمده ارتباط صاحبان آنها با خدایان اساطیری است که صورت آدمیان و حیوانات به طور جالبی بر آنها نقش بسته است.و یا بتهایی مانند سروش یا مظهر عدالت و الهه مادر به نام “اشی” که برای بارداری از او استمداد شده است و … .به عقیده گیرشمن و روسوروکش تیردانی که در موزه “متروپولیتن نیویورک” نگهداری میشود دارای نقوشی است که مرتبط به روز قیامت در مذهب ایرانی پیش از زردتشت است .همچنین دکتر اشمیت در معبد”سرخ دم” کوهدشت،میله هایی مدور یافت که معرف عبادتگاه ساکنان لرستان است.(ایزد پناه ،1376،ص42).

مهدی چرم آرن

سهرابی، محمد، 1376، لرستان و تاریخ قوم کاسیت، خرم آباد: انتشارات افلاک